Pamięć jest. Gdyby jej nie było, nie moglibyśmy rozumieć otaczającego nas świata. Jednak czym jest, gdzie się znajduje i jaką ma strukturę — tego niestety nie możemy być pewni. Nie istnieje bowiem w mózgu coś takiego, jak “ośrodek pamięci”, zlokalizowany w konkretnym miejscu, fizycznie zbadany i zrozumiany. Pamięcią nazwana jest jedynie funkcja mózgu, która może być poznana tylko poprzez dostrzegalne skutki jej działania. To znaczy: wiemy, że pamiętamy, ale jak to robimy, możemy dowiedzieć się jedynie przeprowadzając doświadczenia i analizując ich wyniki. Właśnie na tej podstawie powstało wiele teorii dotyczących działania systemu pamięci. Przyjrzyjmy się jednej z najbardziej znanych.

Teoria trójmagazynowa

Stworzona została w latach 70-tych XX wieku przez Atkinsona i Schiffrina. Zakłada, że system ludzkiej pamięci składa się z trzech magazynów, dzięki którym możemy nabywać, przetwarzać, przechowywać i przywoływać wiedzę. Przyjrzyjmy się pokrótce każdemu z nich.

• magazyn pamięci ultrakrótkotrwałej — inaczej magazyn sensoryczny, trafiają do niego wszystkie bodźce, z jakimi się stykamy, jednak przechowuje informacje tylko przez kilka sekund. Jak dotąd została poznana i zbadana pamięć ikoniczna, przechowująca obrazy, i pamięć echo, przechowująca informacje dźwiękowe.
• magazyn pamięci krótkotrwałej — ma niewielką pojemność, około 7 jednostek, używamy jej na przykład, kiedy przepisujemy zdanie z tablicy, albo malujemy coś z natury — nasz umysł przechowuje przez krótki czas obraz wyrazów, lub wygląd pejzażu. Aby utrzymać informacje w tym magazynie, musimy ciągle je odświeżać przez powtarzanie. Tutaj odbywa się także przetwarzanie i analiza odbieranych informacji: ustala się, czy są one ważne i warto zatrzymać je na dłużej, czy też można je wyrzucić, czyli o nich zapomnieć. Wartościowe dane zostają przenoszone do magazynu pamięci długotrwałej, skąd są potem, w razie potrzeby, wydobywane i ponownie przetwarzane, łączone z nową wiedzą i korygowane. Można powiedzieć, że jest to taki nasz “przedsionek pamięciowy”, który pośredniczy w trwałym zapamiętywaniu informacji, odbieranych z otoczenia.
• magazyn pamięci długotrwałej — ma nieograniczoną pojemność i trwałość. Jest naszym umysłowym archiwum, do którego możemy wkładać i wyjmować informacje, kiedy tylko tego potrzebujemy. W nim znajdują się nasze wspomnienia, wiedza o świecie — praktyczna i teoretyczna. Trafia tam wszystko, co zapamiętujemy od początku naszego istnienia.